Kredit — qarz oluvchi ma’lum shartlar asosida kreditordan oladigan va kelishilgan muddatda foizi bilan qaytarishi shart bo‘lgan pul miqdori.
Foiz stavkasi (kredit stavkasi) — qarz oluvchi puldan foydalanganligi uchun kreditorga to‘lashi kerak bo‘lgan kredit narxi.
Kredit muddati — qarz oluvchi qarz mablag‘larini qaytarishi lozim bo‘lgan davr.
Asosiy qarz — qarz oluvchi kreditorga foizlarni hisobga olmagan holda qaytarishi kerak bo‘lgan pul miqdori.
Kreditni qaytarish jadvali — qarz oluvchi kreditni qaytarish uchun qachon va qancha to‘lashi kerakligi ko‘rsatilgan reja.
Garov — qarz oluvchi qarzni qaytarish kafolati sifatida kreditorga taqdim etadigan mol-mulk yoki aktiv. Agar qarz oluvchi kreditni to‘lay olmasa, kreditor garovni musodara qilishi mumkin.
Kredit reytingi — qarzdorning moliyaviy ishonchliligini baholash bo‘lib, bank shu asosda kreditni tasdiqlash yoki rad etish to‘g‘risida qaror qabul qiladi.
Komissiya — kreditor kreditni rasmiylashtirish yoki unga xizmat ko‘rsatishda undirishi mumkin bo‘lgan qo‘shimcha to‘lovlar.
Kredit limiti — qarz oluvchi kredit mahsuloti bo‘yicha olishi mumkin bo‘lgan eng yuqori summa.
Kichik tadbirkorlar uchun kreditni tasdiqlashga ta’sir etuvchi omillar:
Biznesning moliyaviy barqarorligi
Biznesning daromadliligi.
Banklar odatda kreditni qaytarish uchun biznes barqaror daromad keltira olishini tasdiqlashni talab qiladi.
Foydalilik va bo‘sh pul mablag‘larining mavjudligi.
Ko‘pincha banklar so‘nggi yil yoki bir necha yil uchun moliyaviy hisobotlarni (balans, foyda va zararlar to‘g‘risidagi hisobot) taqdim etishni so‘raydi.
Kredit tarixi
Qarzlarning mavjudligi va ularni o‘z vaqtida to‘lash. Salbiy kredit tarixi rad etilishga olib kelishi mumkin.
Garov yoki kafillik
Ta’minot yoki kafilning mavjudligi kredit olish imkoniyatini sezilarli darajada oshiradi, chunki bu bank uchun xatarlarni kamaytiradi.
Biznes faoliyati muddati
MFO va banklar odatda kamida 1–2 yil faoliyat yuritgan va/yoki barqaror moliyaviy oqimga ega bo‘lgan korxonalarni kreditlashni afzal ko‘radi.
Biznes turi va uning istiqbollari
Agar biznes o‘sish uchun yaxshi istiqbollarga ega bo‘lgan barqaror sohada faoliyat yuritsa, bu kreditni tasdiqlash ehtimolini oshiradi.
Qarz yuki
Agar biznes allaqachon boshqa kreditlar yoki qarzlar bo‘yicha sezilarli majburiyatlarga ega bo‘lsa, kreditorlar qo‘shimcha mablag‘ ajratishdan bosh tortishlari mumkin.
Bozor vaziyati va iqtisodiyot
Bozor holati va mamlakatdagi iqtisodiy barqarorlik kredit berish shartlariga bevosita ta’sir qiladi.
Biznes-reja sifati
Kredit olish nafaqat biznesning o‘sishi uchun imkoniyat, balki katta mas’uliyat hamdir. Muvaffaqiyatli tasdiqlash va qulay shartlarni olish imkoniyatini oshirish uchun barcha zarur hujjatlarni taqdim etishga tayyor bo‘lish, kreditning hayotiyligi va undan foydalanish rejasini ko‘rsatish muhimdir.
